Manuel terapi, fizyoterapistler veya bu konuda uzmanlaşmış sağlık profesyonelleri tarafından ellerle uygulanan bir fiziksel terapi yöntemidir. Manipülasyon, mobilizasyon ve yumuşak doku teknikleri gibi yöntemler kullanılarak kas-iskelet sistemi üzerindeki hareket kısıtlılıkları, kas gerginlikleri ve ağrı odakları hedef alınır. Amaç; eklem oynaklığını artırmak, kas dengesizliklerini düzeltmek ve ağrı mekanizmalarını modüle ederek hastanın fonksiyonel hareket kabiliyetini en üst düzeye çıkarmaktır.

Uygulama Teknikleri

1. Manipülasyon
   - Yüksek hızlı, düşük genlikli itme manevralarıyla eklem yüzeylerinin normal pozisyonuna dönmesini sağlar.
   - Özellikle spinal (omurga) eklemler ve büyük eklemler (omuz, diz) için etkilidir.
2. Mobilizasyon
   - Düşük hızlı, kontrollü ritmik hareketler ile eklem yüzeylerinde beslenme ve kayganlık artışı hedeflenir.
   - Dereceye göre (Grade I–V) uygulama şiddeti ayarlanır.
3. Yumuşak Doku Teknikleri
   - Kas–fasya mobilizasyonu, derin doku masajı, triger nokta basısı ve germe hareketleri
   - Kas gerginliğini azaltmak, dolaşımı ve lenfatik akımı iyileştirmek için kullanılır.

Endikasyonlar (Kullanım Alanları)

Manuel terapi, aşağıdaki durumlardaki semptomları hafifletmek ve fonksiyonel kapasiteyi artırmak için tercih edilir:

1. Bel ve Boyun Ağrıları
   - Disk hernisi, boyun düzleşmesi, faset eklem problemleri, siyatalji
2. Eklem Hareket Kısıtlılıkları
   - Donuk omuz (Adheziv kapsülit), menisküs yaralanmaları, bağ hasarları, artroz
3. Spor Yaralanmaları
   - Kas spazmları, yumuşak doku zorlanmaları, spor sonrası iyileşme hızlandırma
4. Postür Bozuklukları
   - Skolyoz, kifoz, lordoz, duruşa bağlı omuz ve boyun ağrıları
5. Travma Sonrası Yaralanmalar
   - Whiplash (kamçı yaralanması), düşme/çarpma kaynaklı yumuşak doku hasarları
6. Baş Ağrıları
   - Boyun kökenli migren, gerilim tipi baş ağrıları
7. Eklem Sertliği & Yaşlanmaya Bağlı Rahatsızlıklar
   - Artroz, romatizmal eklem katılığı
8. Diğer Kas-İskelet Sorunları
   - Plantar fasiit, tetik parmak, karpal tünel sendromu, tenisçi dirseği

Fizyolojik Etkiler ve Yararları

• Dolaşım ve Lenf Akımı Artışı: Eklemlerdeki ve yumuşak dokulardaki kan dolaşımı iyileşir.
• Kas Tonusu Düzenlemesi: Hem hipertonik (gergin) hem hipotoni (zayıflık) durumlarına yönelik dengeleme sağlar.
• Propriosepsiyonun Güçlenmesi: Eklemlerin pozisyon algısı ve hareket kontrolü gelişir.
• Ağrı Modülasyonu: Mekanik ve nörofizyolojik yolla ağrı algısında düşüş meydana gelir.
• Fonksiyonel Hareket Kabiliyeti: Günlük aktiviteler, iş ve spor performansı iyileşir.

Tedavi Süreci ve Güvenlik

1. Değerlendirme:
   - Klinik hikâye, fizik muayene, ölçümler (ROM, kas kuvveti, fonksiyon testleri).
2. Planlama:
   - Bireysel seans sayısı, sıklığı ve hedefler belirlenir.
3. Uygulama:
   - Haftada 1–3 seans, seans süresi genellikle 30–60 dakika.
4. İzlem ve Yeniden Değerlendirme:
   - Her 4–6 seansta bir hedeflere göre revizyon ve ilerleme ölçümü.